Ülkemizde doğa, çevre, tarih, adına yıllarını veren önemli değerler vardır. Onlar için yaşamda olmak yaşadığı dünyanın değerlerini sahiplenmektir.
Çevre ve Kültürel Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı Başkanı Prof. Dr Metin Sözen'de yaşamını ülkenin değerlerini sahiplenmeye adamış başta tarihi yapılar olmak üzere, kültürel mirasın korunması üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmış bir mimar, öğretim görevlisi ve sivil toplum kuruluşu yöneticisidir. İstanbul Üniversitesi 1960 yılında asistan olması ile başladığı araştırma ve çalışmalarını 1967 yılından İstanbul teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü'nde Tarih ve Restorasyon Kürsü'sünde asistanlığı ile devam ettirmiştir. 1973 yılında doçent, 1979 yılında ise profesör olduğunda ülkemizin mimarlık ve kent dokusu ile ilgili en önemli değerlerinden biri durumuna ermiştir.
Prof. Dr. Metin Sözen yazdıkları, yaptıkları ile örnek düşünce ve emeğin temsilcisidir. O nedenle ondan bir şey öğrenmek ve dinlemek ülkenin mimari, tarihi, turizmi ve kültürel dokusu hakkında farklılığa ermeniz için yeterlidir.
Prof. Dr Metin Sözen Ülkemiz kültürel mirasının koruma tarihi çok yönlü ve doğru yazılmasının gereğine dikkat çekerken söyledikleri belki de onun yaşamın kısa özetidir. Prof. Dr Metin Sözen'in bakışını yanıtsan sözlerinde diyor-' Dünyada yeni değerlerin oluştuğu, küreselleşmenin tüm sınırları zorladığı böyle bir dönemde 'farklılığı ve çeşitliliği' arayan uluslar, coğrafyalarına yeniden bakmayı kaçınılmaz bir yol olarak görmeye başladılar. Günümüze akan özlü değerlerini gözden geçirmek, gelecek için dayanak oluşturmak bugün bir anlamda toplum olarak ayakta durabilmekle eşdeğer hale geldi. Farklılık ve çeşitlilik kolaylıkla yaratılacak değerler olmadığından donananım, birikim ve her kesimi' sürece katabilme iradesine' sahip olmayı gerektirir. Bir yandan geçmiş-gelecek sürecinde yerelden evrensele uzanan kalıcı verileri gün ışığına çıkarmak, öte yandan toprağın altındaki ve üstündeki varlıklarının bilincinde olmak, özgün coğrafyalarda yaşayan toplumların sorumluluğudur. Toplumlar bu varlıklarını korudukları oranda yorum yapma şansları artar. Örgütlenmeleri güçlenir. Kısacası kimlikli bir ulusun sınırları çizilmiş olur.
Türkiye'nin de yarım yüzyıldır, araştırmaya-korumaya-yaşatmaya yönelik yöntemlerini geliştirilmesi, kentleri kent kılan birikimin gözden çıkarılması,'kültürel kimlik' kültürel süreklilik' için gerekli olan ve yerine konamaz varlıkların dünyayla bütünleşitirlmemesi uygarlık tarihinde boşluk yaratmıştı. Bu çelişkiyi azaltmak, hepimizin 'ortak sorumluluğu' olmalıdır. Güçlü bir kimliğin yaşatılması-güçlendirilmesi için yaşam şansı tanıdığımız her türlü kültürel öğe ve sağlıklı bir eğitim, onurlu bir ulus için bulunmaz, yerine konulmaz büyükler içermektedir.
Değişen ölçeklerdeki yerleşme yerlerinde görünen-görünmeyen, yeniden yaşam şansı bekleyen tüm doğal-tarihsel-kültürel miras, hepimizin öncelikli gündemi olmalıdır. Boşuna mı kamu-yerel-sivil-özel birlikteliği diyoruz! Dayanışmaya dayanamayan yaşam, sağlıklı bir sürekliliğin kapılarını aralayamaz, kişisel başarıların sınırlarını aşan böyle bir süreçte başarı olacaksa emeği geçen herkesin, ama herkesin katkısı anılmalıdır. Öncelikle doğal-kültürel kimlik dünü bugünü bağlar, uluslar arası ortamlarda niteliğimizi belirler, onurlu bir ulusun bireyi olduğumuzu kanıtlar. Ve tarih de doğru yazılır'
İşte bu görüş ve düşünceleri ile yaşamını adadığı Anadolu coğrafyasının dünden bugune geleceğe yön verme adına Prof. Dr Metin Sözen önemli işler başardı. Çok kentin çok değerin yaşaması ve yaşatılmasında öncü oldu. Milli Saraylar Daire Başkanlığı Bilim ve Değerlendirme Kurul Başkanı ve Tarihi Kentler Birliğinin öncüsü, 1990 yılında vakıf statüsünde kurulan ÇEKÜL Vakıf Başkanı, Prof. Dr Metin Sözen en önemsediği konu ise birlikte başarma anlayışıdır. Başarının bir ekip çabası ile oluştuğunu, o anlamda o çalışmalara katkı verdiğini söyleyecek kadar mütevazı olmasına rağmen bir gerçek var ki onun önderliği birlikte çalıştığı aynı düşünceyi paylaşanlar için güç ve destek yaratan unsur olmaktadır. Başarısı ile çok sayıda ödül alan Prof. Dr Metin Sözen bazı aldığı ödüllerde onu yaşamını adadığı çalışmaların ne kadar önemli ve ilgi bulduğunun da bir yansımasıdır. TBMM Başkanlığınca verilen Üstün Hizmet Ödülü, Vakıflar Genel müdürlüğü Vakıf İnsan Ödülü, Ağa han Mimarlık Ödülüne sahip olan Prof. Sözen 2002 yılında TMMOB Mimarlığa Katkı Dalı Jüri Özel Ödülü, 2006 yılında Türkiye Cumhuriyet Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilk kez verdiği 1. Ulusal Mimarlık Koruma Ödülleri'nden Koruma Onur Ödülü, 2007 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Kültür ve Sanat Ödülü'nü kazanmıştır. Çok sayıda yazılı eseri ülkemiz mimarisi ve tarihine ışık tutan detaylar yer almaktadır.
Prof. Dr Metin Sözen yaptıkları yapacakları ile tarihi çağıran geleceğin doğru oluşumuna rehber olan önemli bir toplum önderidir. Onun sözleri, önermelerini izler ve dinlerken insanın çok öğrendiği ve öğreneceği olduğunun da farkına vardığını söylemekte doğru olandır.