Azerbaycan’ın antik döndemlerden günümüze kadar tarihini yansıtan mimari örnekleri tarih ve kültür severlerin dikkatini çekecektir.
Tarih öncesi kaya sanatından müzik taşlarına kadar, Azerbaycan halkının 40.000 yıl öncesine kadar uzanan geçmişi UNESCO listesine alınmış Gobustan Ulusal Devlet Tarih Ve Sanat Koruma Alanı’nda çarpıcı bir şekilde hayat buluyor.
Gobustan Kayalıkları
6.000'den fazla antik petrogliften oluşan şaşırtıcı bir koleksiyonun tarihi yaşam biçimlerini gösterdiği bu alan Bakü'nün yaklaşık 60 kilometre güneyinde yer alıyor. Aynı zamanda Yukarı Paleolitik'ten Orta Çağ'a kadar yaşam belirtilerini yansıtan mağara ve diğer yerleşim yerlerinin yanı sıra mezarlıkların kalıntılarına ev sahipliği yapıyor.Dahası, Sovyetler döneminden kalma araçlar vasıtasıyla kısa bir sürüş mesafesinde, dünyanın en ilgi çekici doğa harikalarından biri olan olağanüstü çamur volkanlarını bulabilirsiniz.
Gobustan kaya resimleri
Yaklaşık 14 asır boyunca Büyük İpek Yolu üzerinde ticaret merkezi rolünü oynamış şehirlerden biri ve aynı zamanda kadim Kafkas Albanyası (MÖ. IV – MS. VIII) devletinin başkenti olmuş Gebele şehri de tarihi kalıklara ev sahibliyi yapıyor. Şöyle ki, modern Gebele bölgesinin 15 km güneybatısında yer alan Çukur Gebele’de eski su temin sistemi, madeni paralar ve seramikler, mezar alanları ve çeşitli tarihi dönemlere dayanan bina kalıntılarını bulabilirsiniz.
Çukur gebele
Daha çok gözeçarpan detay ise iki yuvarlak tuğla kule ve bir zamanlar şehrin güney girişini oluşturan bir kale duvarının parçaları. 25 hektarlık alanın kazı alanlarını arabayla ve yürüyerek keşfettikten sonra, bölgenin tarihi hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatan yakındaki çağdaş müzeye göz atmanız tavsiye ediliyor.
Alban Kilisesi Kiş köyü
Kafkaz Albanyası devrinin izlerini görebileceğiniz diğer bir yer Şeki şehrinden 5 km uzakta yer alan Kiş köyünde. Burada bulunan ve zarif bir tarzda inşa edilmiş Alban kilsesinin tarihi, I yüzyıla kadar uzanmaktadır. Ancak arkeologlar, buradaki daha eski bir tarihi anıtın MÖ. 3.000'e kadar uzandığına dair kanıtlar buldular. Kilise şu anda Kafkas Albanyasının tarihini yansıtan müze olarak işlev görüyor.
Şeki Han Sarayı
Şeki’nin bir diğer mimari incisi Azerbaycan’ın Orta çağ dönemi mimarisinin en önemli eserleri arasında gösterilen Şeki Han Sarayı. Saray Şeki Hanlığının kurucusu tarafından 1762’de yazlık ikametgah olarak inşa edilmiş ve 2019’da UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınmış. Sarayın önemli özelliklerinden biri de yapımında çivi veya herhangi bir yapıştırıcı madde kullanılmadan, bu bölgeye has ‘şebeke’ sanatıyla yapılmış olması. Sarayın bahçesinde ise 1530’da dikilmiş ve halk tarafından ‘Han Çınarı’ diye isimlendirilen, biri 34, diğeri 42 metre yüksekliğinde iki çınar ağacı yükseliyor.
Başkent Bakü’nün mimari yapısına geldikte ise UNESCO koruması altına alınmış, 12. yüzyıl duvarlarının sardığı İçerişehir'in en değerli mirası Şirvanşahlar Sarayı. 1300'lerin sonlarından 1500'lere kadar birkaç yüzyıl boyunca Bakü'yü başkent olarak kullanan Şirvanşah hanedanı döneminin eseri olan saray Azerbaycan mimarisinin en önemli incilerinden biri.
Kız Kulesi
İçerişehirde iken ve orta çağdan konuşmuşken Bakü'nün Hazar Denizi kıyısına doğru eğimli dev bir kaya üzerine edilmiş Kız Kulesini unutmamız imkansız. Bir zamanlar Hazar Denizinin dalgalarının dibine kadar ulaştığı 29 metre yükseklikteki kulenin 12. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor, ancak hangi maksatla inşa edildiği bilinmediği ve inşası ile ilgili bir çok efsaneler olduğu için şehrin gizemli simge yapılarından biri.
Halı Müzesi
Modern döneme ait mimari inciler arasında katlanmış halı şeklinde tasarlanmış Halı Müzesi ve oditoryum, geçici sergi alanları, konferans merkezi, atölye çalışmaları ve müzeyi barındıran çok işlevli Haydar Aliyev Kültür Merkezi önemli yer alıyor. Şöyle ki, bu mekanlar yalnız dış görünüşleri ile değil, aynı zamanda yansıttıkları bilgiler ile ülkenin hem eski, hem de modern tarihi hakkında bilgilenmek için ideal olanaklar sağlamakta.
Haydar Aliyev Kültür Merkezi
Tarih öncesi kaya sanatından müzik taşlarına kadar, Azerbaycan halkının 40.000 yıl öncesine kadar uzanan geçmişi UNESCO listesine alınmış Gobustan Ulusal Devlet Tarih Ve Sanat Koruma Alanı’nda çarpıcı bir şekilde hayat buluyor.
Gobustan Kayalıkları
6.000'den fazla antik petrogliften oluşan şaşırtıcı bir koleksiyonun tarihi yaşam biçimlerini gösterdiği bu alan Bakü'nün yaklaşık 60 kilometre güneyinde yer alıyor. Aynı zamanda Yukarı Paleolitik'ten Orta Çağ'a kadar yaşam belirtilerini yansıtan mağara ve diğer yerleşim yerlerinin yanı sıra mezarlıkların kalıntılarına ev sahipliği yapıyor.Dahası, Sovyetler döneminden kalma araçlar vasıtasıyla kısa bir sürüş mesafesinde, dünyanın en ilgi çekici doğa harikalarından biri olan olağanüstü çamur volkanlarını bulabilirsiniz.
Gobustan kaya resimleri
Yaklaşık 14 asır boyunca Büyük İpek Yolu üzerinde ticaret merkezi rolünü oynamış şehirlerden biri ve aynı zamanda kadim Kafkas Albanyası (MÖ. IV – MS. VIII) devletinin başkenti olmuş Gebele şehri de tarihi kalıklara ev sahibliyi yapıyor. Şöyle ki, modern Gebele bölgesinin 15 km güneybatısında yer alan Çukur Gebele’de eski su temin sistemi, madeni paralar ve seramikler, mezar alanları ve çeşitli tarihi dönemlere dayanan bina kalıntılarını bulabilirsiniz.
Çukur gebele
Daha çok gözeçarpan detay ise iki yuvarlak tuğla kule ve bir zamanlar şehrin güney girişini oluşturan bir kale duvarının parçaları. 25 hektarlık alanın kazı alanlarını arabayla ve yürüyerek keşfettikten sonra, bölgenin tarihi hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatan yakındaki çağdaş müzeye göz atmanız tavsiye ediliyor.
Alban Kilisesi Kiş köyü
Kafkaz Albanyası devrinin izlerini görebileceğiniz diğer bir yer Şeki şehrinden 5 km uzakta yer alan Kiş köyünde. Burada bulunan ve zarif bir tarzda inşa edilmiş Alban kilsesinin tarihi, I yüzyıla kadar uzanmaktadır. Ancak arkeologlar, buradaki daha eski bir tarihi anıtın MÖ. 3.000'e kadar uzandığına dair kanıtlar buldular. Kilise şu anda Kafkas Albanyasının tarihini yansıtan müze olarak işlev görüyor.
Şeki Han Sarayı
Şeki’nin bir diğer mimari incisi Azerbaycan’ın Orta çağ dönemi mimarisinin en önemli eserleri arasında gösterilen Şeki Han Sarayı. Saray Şeki Hanlığının kurucusu tarafından 1762’de yazlık ikametgah olarak inşa edilmiş ve 2019’da UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınmış. Sarayın önemli özelliklerinden biri de yapımında çivi veya herhangi bir yapıştırıcı madde kullanılmadan, bu bölgeye has ‘şebeke’ sanatıyla yapılmış olması. Sarayın bahçesinde ise 1530’da dikilmiş ve halk tarafından ‘Han Çınarı’ diye isimlendirilen, biri 34, diğeri 42 metre yüksekliğinde iki çınar ağacı yükseliyor.
Başkent Bakü’nün mimari yapısına geldikte ise UNESCO koruması altına alınmış, 12. yüzyıl duvarlarının sardığı İçerişehir'in en değerli mirası Şirvanşahlar Sarayı. 1300'lerin sonlarından 1500'lere kadar birkaç yüzyıl boyunca Bakü'yü başkent olarak kullanan Şirvanşah hanedanı döneminin eseri olan saray Azerbaycan mimarisinin en önemli incilerinden biri.
Kız Kulesi
İçerişehirde iken ve orta çağdan konuşmuşken Bakü'nün Hazar Denizi kıyısına doğru eğimli dev bir kaya üzerine edilmiş Kız Kulesini unutmamız imkansız. Bir zamanlar Hazar Denizinin dalgalarının dibine kadar ulaştığı 29 metre yükseklikteki kulenin 12. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor, ancak hangi maksatla inşa edildiği bilinmediği ve inşası ile ilgili bir çok efsaneler olduğu için şehrin gizemli simge yapılarından biri.
Halı Müzesi
Modern döneme ait mimari inciler arasında katlanmış halı şeklinde tasarlanmış Halı Müzesi ve oditoryum, geçici sergi alanları, konferans merkezi, atölye çalışmaları ve müzeyi barındıran çok işlevli Haydar Aliyev Kültür Merkezi önemli yer alıyor. Şöyle ki, bu mekanlar yalnız dış görünüşleri ile değil, aynı zamanda yansıttıkları bilgiler ile ülkenin hem eski, hem de modern tarihi hakkında bilgilenmek için ideal olanaklar sağlamakta.
Haydar Aliyev Kültür Merkezi