Pakistan'da gizemli havalimanı: Uçak yok, yolcu yok

Yolcusu ve uçağı olmayan Pakistan'ın en yeni ve en pahalı havalimanı biraz gizemli. Tamamı Çin tarafından 240 milyon dolar tutarında finanse edilen Yeni Gwadar Uluslararası Havalimanı'nın ne zaman hizmete açılacağı bilinmiyor.

Kıyı kenti Gwadar'da bulunan ve Ekim 2025'te tamamlanması planlanan havalimanı, çevresindeki yoksul ve huzursuz güneybatı Belucistan eyaletiyle tam bir tezat oluşturuyor.

Son on yıldır Çin, batıdaki Sincan eyaletini Umman Denizi'ne bağlayan ve Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) olarak adlandırılan milyarlarca dolarlık projenin bir parçası olarak Belucistan ve Gwadar'a para akıtıyor.

Yetkililer bu projeyi dönüşümsel olarak nitelendirse de Gwadar'da değişime dair çok az kanıt var. Şehir ulusal şebekeye bağlı değil, elektrik komşu İran'dan ya da güneş panellerinden geliyor  ve yeterli temiz su yok.

Şehirde yaşayan 90 bin kişi için 400 bin yolcu kapasiteli bir havaalanı öncelikli değil.

Pakistan-Çin ilişkileri konusunda uzman bir uluslararası ilişkiler uzmanı Azim Halid, AP'ye yaptığı açıklamada “Bu havaalanı Pakistan ya da Gwadar için değil. Çin için, vatandaşlarının Gwadar ve Belucistan'a güvenli erişimini sağlamak için” diyor.b 

Militanlar ve ordu arasında kaldı

CPEC, kaynak zengini ve stratejik bir konuma sahip Belucistan'da on yıllardır süren bir isyanı tetikledi. Devletin yerel halkı sömürdüğünü söyleyen ayrılıkçılar bağımsızlık için savaşıyor ve hem Pakistan askerlerini hem de eyaletteki ve başka yerlerdeki Çinli işçileri hedef alıyor.

Pakistan'ın etnik Beluç azınlığının üyeleri, hükümet tarafından ayrımcılığa uğradıklarını ve ülkenin başka yerlerinde mevcut olan fırsatlardan mahrum bırakıldıklarını söylüyor, hükümet ise bu suçlamaları reddediyor.

Çin'in yatırımlarını korumak isteyen Pakistan, muhalefetle mücadele etmek için Gwadar'daki askeri ayak izini artırdı. Şehir kontrol noktaları, dikenli teller, askerler, barikatlar ve gözetleme kulelerinden oluşan bir karmakarışık. Yollar, Çinli işçilerin ve Pakistanlı VIP'lerin güvenli geçişine izin vermek için haftanın birkaç günü herhangi bir zamanda kapatılıyor.

İstihbarat görevlileri Gwadar'ı ziyaret eden gazetecileri izliyor. Şehrin balık pazarı haber yapılamayacak kadar hassas kabul ediliyor.

Birçok yerel sakin denetimler ve katı güvenlik uygulamalarından yıpranmış durumda.

Hükümet CPEC'in 2.000 kadar yerel istihdam yarattığını söylüyor ama “yerel"den kimin kastedildiği belli değil. Belucileri mi yoksa ülkenin başka yerlerinden gelen Pakistanlıları mı? 

Gwadar'daki insanlar Çin'in varlığından çok az fayda gördükleri belirtiliyor.  

Açılış ertelendi

Pakistan Çatışma ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'ne göre, Belucistan'da militan şiddeti 2014'teki hükümet karşı ayaklanmasından sonra azaldı ve on yılın sonuna doğru durağanlaştı.

Saldırılar 2021'den sonra toparlandı ve o zamandan beri istikrarlı bir şekilde tırmandı. Militan gruplar, özellikle de yasadışı Beluç Kurtuluş Ordusu, Pakistan Talibanı'nın Kasım 2022'de hükümetle ateşkesi sona erdirmesiyle cesaretlendi.

Güvenlik endişeleri uluslararası havalimanının açılışını geciktirdi. Bölgedeki havalimanının çok yakınındaki dağların bir saldırı için ideal bir fırlatma rampası olabileceğinden korkuluyordu.

Bunun yerine Pakistan Başbakanı Şehbaz Sharif ve Çinli mevkidaşı Li Qiang sanal bir törene ev sahipliği yaptı. Sembolik nitelik taşıyan açılış uçuşu medyaya ve halka kapalı olarak yapıldı.  (ajansbizim)